Remplaçant voor Age van Beeman
Slag bij het Camperlandse Veer
In het jaar 1813 werd het duidelijk dat Napoleon Bonaparte in Europa echt in de problemen was gekomen. Franse bezettingslegers verloren veldslagen. In de Nederlanden verloren Franse commandanten hun invloed. Op verscheidene plaatsen kwam het tot openlijk verzet tegen de Franse bezettingslegers. Nadat de Prins van Oranje (de latere koning Willem I) op 30 november 1813 bij Scheveningen aan land was gekomen, na een ballingschap in Engeland, nam het verzet tegen de Fransen alleen nog maar toe. Het waren de nadagen van de Franse bezetting.
Vanaf december 1813 lag een kleine Engelse vloot op de Roompot. De bevelhebber van het contingent had zonder veel moeite en bloedverlies de stad Zierikzee ingenomen. Antonie Heijstek maakte deel uit van dat leger.
De verantwoordelijke Franse commandant had Noord-Beveland laten ontruimen. Daar kreeg hij spijt van en besloot tot een aanval. Een merkwaardige “veldslag” vond er plaats. Op de vroege ochtend van de 13e december 1813 gaf hij het bevel voor een landing op Noord-Beveland om vervolgens Colijnsplaat te heroveren. Inwoners van Wissenkerke en Kortgene waren er toen als de kippen bij om de aanval met hooivorken, harken en zwartkruitmusketten af te slaan. Eén Noord-Bevelander en verschillende Franse soldaten kwamen bij de slag om het leven. Franse troepen gaven nu snel hun Walcherse posities op en vertrokken uiteindelijk richting Frankrijk.
Of Antonie Heijstek als soldaat hierbij betrokken was en zo tegen landgenoten heeft moeten strijden is niet duidelijk geworden. In het register waarin zijn naam voorkomt is alleen vermeld: “onder Toubon tegen de Fransche Vloot 1813”.
Heijstek diende tot de 5e augustus 1814 voor de Engelse Marine. Het leven als soldaat beviel hem goed. Niet iedereen in die tijd diende graag in een leger zoals het Antonie wel aansprak. Als je er voldoende geld voor over had kon je de dienst tegen vergoeding door een ander laten overnemen. Age van Beeman, een koffieschenker uit Harlingen, had er graag tweehonderd gulden voor over als iemand anders zijn dienstplicht bij de Nationale Militie ging vervullen. Zo trof deze persoon op 22 augustus 1814 Antonie Heijstek bij notaris Wijtze Vettevogel in Harlingen waar beiden het notarieel contract ondertekenden waarmee Antonie Heijstek zich verplichtte “de landmilitie te zullen remplaçeren en den dienst als plaatsvervanger getrouw en nabehoren waar te nemen en alzo aan alle requirant wegens landmilitie moge worden gerequireerd zonder enige uitzonderlijkheid”.
Notarieel contract
Het is drie september 1814 als Heijstek als 2e Kanonnier gaat dienen bij de 2e Batterij Artillerie van Linie.
Op 1 december 1817 werd Antonie met autorisatie van het Departement van Oorlog voor onbepaalde tijd als fuselier ingedeeld bij het 2e Bataljon Artillerie van Linie.
30 mei 1819 heeft Antonie Heijstek de militaire dienst verlaten.
Met uitzondering van de documenten die betrekking hebben op zijn leven als militair, zijn in de archieven geen andere documenten over Antonie Heijstek terug te vinden. Hoe het hem verder in het leven is vergaan is niet bekend. Waar heeft hij gewoond? Is hij ooit getrouwd? Is hij vader geworden, hoe oud is hij geworden? We kunnen er alleen naar gissen.
Was getekend Antoni(e) Heijstek
Lees ook: Antonie Heijstek’s leven als soldaat; deel 1
Bronnen
http://www.militairmagazijn.nl/bronnen/armamentaria/artikel/bronnen_armas_xml_dc92b831-66d8-4aef-817d-f597e74d45da/
https://noord-beveland.d66.nl/content/uploads/sites/452/2018/02/Kleine-geschiedenis-NB-180105a-def.pdf
http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/
https://www.zeeuwsarchief.nl/zeeuwse-verhalen/jacob-hendrik-schorer-1760-1822-eerste-gouverneur-van-zeeland/jacob-hendrik-schorer-in-zijn-tijd/
https://www.noord-beveland.nl/historie/verhalen-over-de-oorlogen_42470/item/schermutselingen-bij-camperlandsche-veer-13-december-1813_4121.html