Als U, bijvoorbeeld via onze website, het familiebestand bekijkt, dan ziet U dat de oudste vermelding van een gemeenschappelijke voorvader die van Lodewijk Heijstek is. Hij werd rond 1560 geboren in Bergeijk, een plaats gelegen in de Kempen ten zuidwesten van Eindhoven.Van hem is helaas maar weinig bekend. Wel hebben de naspeuringen van Piet Heistek in cijnsboeken uit de jaren 1563 tot 1650 ertoe geleid dat de namen van zijn voorvaders bekend werden. Uit de voor leken toch cryptische zin:
“Willem henricx heystecx voor henric Laureys heystecx voor Laureys sijnen vader voor Laureys heystecx voor ……” kon met de wetenschap dat Lodewijk ook Laureys werd genoemd worden gelezen en wij citeren hier Piet: “dat de naam van zijn vader was eveneens Laureys, diens vader was Henric Laureys die weer een zoon was van Willem Henrick Heystek.”
Meer is van Lodewijk en zijn voorvaders niet bekend: geen exact jaar van geboorte, geen naam van een echtgenote en evenmin wanneer en waar zij zijn overleden. Van Lodewijk zijn wel vier zonen bekend: Laurens, Meeuwis, Henrick en Guiljaam. Van Meeuwis en Guiljaam weten we dat zij kinderen hadden en dat de huidige generaties van een van beiden afstammen. Verder ontbreken van deze twee, evenals van hun broers, nog veel bijzonderheden. Ook beschikken we nog over tientallen namen en data van naamgenoten die zo ongeveer vanaf 1400 leefden in diverse plaatsen in de omgeving van Bergeijk. We zijn er nog niet in geslaagd deze personen zodanig te koppelen dat zij toegewezen konden worden aan Lodewijk of diens voorvaders. Met een bekend gezegde: Wat niet is kan nog komen!
Lemmen Heystec, de oudste vermelding
De op dit moment oudste gevonden vermelding is die van ene Lemmen Heystec. In het jaar 1401 gaf hij in de vlakbij Bergeijk gelegen plaats Eersel iemand een vuistslag. Door de schout werd hiervan een proces-verbaal opgemaakt “Lemmen Heystec van enen vuystenslach geffent” en 620 jaar later konden we via het internet hiervan kennisnemen. Hij werd door de rechtbank in Brussel hiervoor veroordeeld tot een geldboete.
Dat deze geldboete in Brussel werd opgelegd verdient enige toelichting: Het hertogdom Brabant was een historisch gebied in de Nederlanden. Zijn grondgebied bestond voornamelijk uit de drie hedendaagse Belgische provincies Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en Antwerpen, het Brussels hoofdstedelijk gewest en het grootste deel van de huidige Nederlandse provincie Noord-Brabant. Het hertogdom bestond van 1183 tot 1795 en vormde het hart van de Nederlanden (bruingekleurd op de kaart). De Kempen liggen in het hart van dit vroegere hertogdom Brabant.
Overigens komt in de schoutrekeningen van de jaren 1429 tot 1467 Lemmen nogmaals voor, maar werd de voornaam geschreven als Hennen Heystec, het gaat echter voor zeker om dezelfde persoon. Het betrof een door hem, samen met Goyart en Peter Heysteck aangespannen zaak tegen Janne den Bijster uit de gemeente Bladel.
Gooien en smijten
De genoemde schoutrekeningen zijn toch wel zeer interessant want we komen daarin nog meer naamgenoten (met de meerdere schrijfwijzen) tegen. Men moet zich haast gaan afvragen of onze verre naamgenoten uit de omgeving van Bergeijk in die 15e eeuw soms “losse handjes” hadden. Zo lazen we dat Ghybe Heisteck in Oerle Griet Maessoen verwondde en dat Janne Heystex in Hapert Janne Coppens had geslagen. En wat te denken van Goekene Heystecx van Hapert die een kan wierp naar Aernt van de Weyer uit Oirschot of van Willeken Heystecx die een boog wierp naar Janne van der Pannen uit Hapert.
Helemaal bont maakte Gherit Heisteeck het volgens het proces-verbaal: “omdat hij enen pael uytgeworpen hadde die stont tusschen sijn erve ende sijn gebueren ende lange in twiste stont eer men const geweten wie dat gedaen hadde”. Interessant hierbij is dat in het vonnis als voornaam was vermeld Goyaert Heysteck, iets wat bij het uitzoeken van de genealogie wel eens van betekenis kan zijn.
Ja, ja, de schout had het maar druk met deze slaande en gooiende naamgenoten, waaronder zich misschien wel een voorouder bevond. Maar dankzij deze voorvallen en de opgemaakte processen-verbaal leerden we een aantal naamgenoten van vele eeuwen terug beter kennen. Laten we ook een aantal akten van voornamelijk grondtransacties uit de periode van 1433 tot 1474 niet vergeten, waarbij namen konden worden genoteerd van Goyart Dirk Heysteck in de gemeente Hoogeloon en in Hapert onder andere die van Aleyt Jan Heysteck, Marselis Dirk Heystek, Jan Janne Heystek, Katheryn Peter Heysteck en Dirck Peter Heystek. Dit was slechts een kleine bloemlezing maar deze en de nog niet vermelde namen vormen inmiddels een indrukwekkende lijst waaruit blijkt dat in ieder geval in de 15e eeuw heel wat naamgenoten woonden in Bergeijk en omgeving.
nog onbeschreven geschiedenis. Bergeijk is hier vermeld als Bercheyck.
Onze geschiedenis gaat verder terug dan het jaar 1400
We weten dus dat Lemmen alias Hennen Heystec in ieder geval vóór het jaar 1400 moet zijn geboren en dat hij in de omgeving van Bergeijk woonde of in ieder geval daar verbleef. Ook weten we dat er volgens de hiervoor genoemde namen, in ieder geval in de 15e eeuw maar hoogstwaarschijnlijk al eerder, mensen met onze naam in deze omgeving woonden. En niet onbelangrijk, we weten dat de in de inleiding genoemde Lodewijk ook hier vandaan kwam. Wat we echter nog niet weten is of Lodewijk op een of andere wijze verwant was aan een van die genoemde personen. Persoonlijk geloof ik dat er een verwantschap tussen al die personen moet zijn geweest. Ik kan me niet voorstellen dat in een dunbevolkte streek verschillende personen kozen om Heystek als achternaam te gaan gebruiken.
Onze geschiedenis gaat uiteraard nog veel verder terug dan de tijd van deze naamgenoten. Zij stonden niet alleen op de wereld, hadden ouders, grootouders, overgrootouders, enz. In de loop der eeuwen werd het DNA van generatie op generatie doorgegeven, maar vanaf wanneer vestigde men zich in de Kempen? We blijven zoeken en misschien komt er ooit net zo’n geweldige ontdekking als Piet Heistek een paar jaar geleden deed. Hij vond toen dat de oudst bekende voorvader uit Bergeijk kwam en nu zoeken wij verder naar zijn voorgeslacht.