Het 13e kraambed van Stijntje Heijstek

Fred Heistek 1 april 2025

Het 13e kraambed van Stijntje Heijstek

Groote Lindt, januari 1807. De nacht trok zich maar langzaam terug op de vroege morgen. Aarzelend verscheen de zon. In deze tijd van het jaar gaf die nog geen warmte. Binnen in het armzalige arbeidershuisje was het kil, bedompt en donker. Het rook er naar lampolie. Het zou zo lange tijd blijven. De wintervoorraad brandhout slonk sneller dan gewenst. De dagelijkse kost bestond uit borden vol aardappel aangevuld met spek, bloedworst of eieren. Stijntje Heijstek, 24 jaar oud en geboren in Maasdam, telde de dagen af.

Het zal een gedenkwaardige dag zijn geweest toen Stijntje Heijstek, dochter van Evert Heijstek en Stijntje Kuijpers, de jongeman Leendert van Driel ontmoette. Een knaap die ze van begin af aan aantrekkelijk vond. Leendert die in Groote Lindt was geboren verdiende als arbeider een inkomen. Ondanks zijn jonge leeftijd van negentien jaar waren zware handen als gevolg van de dagelijkse landarbeid een kenmerk van hem. Ondanks dat zijn wereld niet groter was dan een stevige wandeling, viel zij voor hem. Niet veel later raakte zij zwanger van Leendert en besloten zij in het huwelijk te treden. Op de zevende oktober van het jaar 1806 gaven zij elkaar in Puttershoek het jawoord.

Stijna van Driel

Huwelijksregistratie; Stijntje en Leendert trouwen op 7 oktober 1806

De eerste dochter van Stijntje en Leendert werd op de 2e maart 1807 in Groote Lindt geboren en zes dagen later gedoopt. Het kind kreeg de naam Stijna en werd zo vernoemd naar zowel de moeder als naar de grootmoeder. Lang duurde het geluk niet. De kleine Stijna overleed in september van haar geboortejaar.

Jan van Driel

In het najaar van 1807 raakte Stijntje opnieuw zwanger. Het was de 30e mei 1808 toen zoon Jan werd geboren. Vernoemd naar de grootvader van vaderskant. Jan van Driel is zes jaar oud geworden.

Veel jonggestorven kinderen

De ene na de andere zwangerschap volgde

Adriaantje van Driel; geboren 6-2-1810, overleden 16-09-1847, 37 jaar.
Eva van Driel, geboren 4-9-1811, overleden 17-12-1811,3 maanden oud.
Eva van Driel, geboren 14-02-1813, overleden (onbekend)
Jan van Driel, geboren 27-06-1814, overleden 27-2-1871, 56 jaar oud.
Evert van Driel, geboren 30-09-1815, overleden 25-06-1816, 8 maanden oud.
Magdalena van Driel, geboren 13-01-1817, overleden 15-07-1819, 2 jaar oud.
Evert van Driel, geboren 14-09-1818, overleden 8-3-1820, 1,5 jaar oud.
Stijna van Driel, geboren 2-1-1820, overleden 17-07-1820, 6 maanden oud.
Stijna van Driel, geboren 14-05-1821, overleden 21-06-1821, 1 maand oud.
Leendert van Driel, geboren1-8-1822, overleden 4-9-1833, 11 jaar oud.

Een leven vol tegenslag

In het jaar 1824 dat nog maar net was begonnen stond Stijntje (Heijstek) van Driel in haar woninkje en staarde naar buiten. Zij zag het zonlicht op bedauwde blaadjes van een struik reflecteren. Met liefde in haar ogen keek ze naar haar zoon Adriaantje die bijna twaalf jaar was geworden en nu op de kale vloer speelde met broertje Jan. Kleine Leendert huilde, hij was twee jaar oud en wilde ook meespelen, maar de grote jongens hadden geen oog voor hem.

Stijntje was weer zwanger en kende zo lang als zij was getrouwd geen ander gevoel dan leven in haar moederbuik. Ze had het uitgerekend en verwachtte haar dertiende kind over een week of acht. Gelukkig was zij niet bijgelovig. Een dertiende kind was ook bij haar welkom. Haar wens was wel dat het kind in een goede gezondheid zou opgroeien. Helaas liep alles anders dan vurig gewenst.

Het jaar 1824 was een schrikkeljaar. Op de voorlaatste dag van de maand februari, dus op de 27e, beviel Stijntje van een zoon waarvoor ze samen de naam Evert hadden uitgezocht. Zo werd hij vernoemd naar zijn grootvader van moederskant. De baby kon zich er niet van bewust zijn dat er in het gezin eerder twee jongetjes waren geboren met dezelfde voornaam.

Evert van Driel geboren 27-2-824

De bevalling voor Stijntje was zwaar. Nadat haar zoon ter wereld was gekomen voelde zij zich anders dan na de voorgaande bevallingen. Na een ongetwijfeld onrustige nacht en een hele daaropvolgende dag merkte Stijntje dat het niet beter ging met haar. Integendeel zelfs. Ze werd zieker en zieker. Halverwege de avond van de 28e februari 1824 overleed Stijntje. Zij was 42 jaar. Zes dagen na zijn geboorte overleed ook haar jongste kind Evert en kon vader Leendert voor de derde keer in een week tijd naar de plaatselijke Burgerlijke Stand van Groote Lindt om een aangifte te doen. De eerste keer om aangifte van een geboorte te doen en daarna nog twee keer om het overlijden van gezinsleden te melden.

Stijntje Heijstek overleden 28-2-1824
Evert van Driel overleden 4-3-1824

Leendert zag zijn toekomst somber in. Werken kon hij, dat had hij wel laten blijken, maar daarbij zorgdragen voor zijn kinderen viel hem zwaar. Hij ontmoette de 22-jarige arbeidster Adriaantje Brouwer. Zij was 15 jaar jonger dan Leendert en niet eerder gehuwd geweest. Adriaantje wilde wel voor Leenderts kinderen gaan zorgen. Op de zestiende september 1824, zeven maanden na het overlijden van Stijntje Heijstek, trouwden zij in Groote Lindt.

***