Historisch taalgebruik met verrassende betekenissen; deel 13

Fred Heistek 1 februari 2025

Maaien is doorklieven, een maalder een schilder en een maandeel een maandsoldijbrief.

Een slaapmiddel is een maankop.

Een amder woord voor marmer is mabersteen.

Wie het beroep machenare uiteoefent is een metselaar. Machytsch is het metselwerk.

Ahornhout is een ander woord voor  maderijn. een een madesloot is een afscheidingssloot tussen twee landerijen.

De huwelijksmakelaar bestaan in bepaalde culturen nog steeds, vroeger werden ze hier maeckaer genoemd. Maegdaer betekent ongehuwd, jonge man.

Een boom die een grens aangeeft is een maelboom.

Het slot op een kist is een maelslot.

Een magister is een meester, leraar of een meerdere maar een  magister civium is bijvoorbeeld een burgemeester.

In veel steden stond een maiseel, een vleeshal.

Je kunt beter niet in een maladrie liggen, het is een hospitaal.

Met malcander is met elkaar.

Manhuus is een oudemannenhuis en manhuys een leenhof.

De medemoeder is een doopmoeder; medemolen een meekrapmolen en medepant onderpand.

Een medereder is een bereider van verf uit meekrap.

De vergadering van gerechtigden of ingelanden noemde meen de meentocht.

Een arme vrouw die om een gave bedelt is een mendica.

Goederen koop je bij een menkeler, dat is een koopman.Hij wordt ook wel een mercator genoemd.

Een mennegat is een weg over andermans land maar kan ook een gat in de weg zijn.

Ben je dagloner? Dan ben je een mercenarius.

De ambtenaar belast met het afpalen (= grens aangeven) van de eigendomsgrenzen is een merer. Een merke is een grenssteen, grenspaal.

Let op de messagier, hij is de veldwachter.

Wie proever is van beroep mag zich een metator noemen.

Een meu kan zowel een tante, nicht of stiefmoeder zijn. Kan ook geschrevn zijn als meui of meuje.

Meuke is ee inhoudsmaat voor graan, 1 meuke=1/4 zak.

Meus is een mijn maar Meuse is de Maas.

Midwinter is 25 december en midzomer 24 juni.

Iets van weinig waarde is min van waerdije.

Het minnehuis is een oudenliedenhuis.

Een in de oude tijd veel voorkomend beroep is de minutor. Hij is de aderlater of  heelmeester.

Miscontentement is deftig vpor ongenoegen, misnoegen.

De vrouw huwen die reeds haar eigen meubels, inboedel heeft is een mise.

De vrouw die een miskraam had gekregen had een misvallen ondergaan.

Moderamen is het bestuur van een kerkelijke vergadering.

Een moer is een moeras, drassig land.

Een gezwel, gat of openwond aan een been werd moermaal genoemd.

Is hij een moeskopper? Dan is hij een plunderaar of een zwervend soldaat.

De boer verzamelt melk in een molde (melkvat).

Een ander woord voor een molenaar is molitor.

Wie monetarius munter is, is een muntmeester.

Openingen tussen de kantelen zijn moordgaten en een moortbrander is een opzettelijke brandstichter.

Een morganatisch huwelijk wil zoveel zeggen als niet volgens zijn stand gehuwd, huwelijk met de linkerhand.

De morgengave is het geschenk van een man gegeven ’s morgens na de eerste huwelijksnacht aan de vrouw, vaak ook zijn geldelijke inbreng in het huwelijk.

Morgengeld zijn bijdragen van de ambachten aan de kosten van waterschap.

Korzeligheid of  kwaadheid werd morositeit genoemd.

Mortua gestorven is een overleden vrouw, mortuus gestorven is een, overleden man.

Een bordeel, huis van ontucht werd vroeger mothuis genoemd.

Mouchoir is een klein soort pistool.

Kijk uit voor een muilstooter, hij is een kwakzalver.

Kom nooit in een muit want het is een  gevangenis.

Een mulcte is een (geld)boete.

Als je loop te knorren of te morren, dan zegt men hij is aan het murmureren.

Een musse is een muts en mutatie een verandering of wisseling.

Mutilacien is  doodslaan; mutilatie is verminking en mutileren is verminken.

Een mutsaert is een takkenbos, een stapel takkenbossen.

Dit zijn slechts een beperkt aantal voorbeelden van veranderingen in de Nederlandse taal.

Wordt vervolgd met letter M.

Voor deze publicatie is gebruik gemaakt van het door de heer André Dumont samengestelde Genealogisch Woordenboek. Wilt u meer oude woorden leren? Kijk dan op www.genealogieonline.nl/woordenboek